Na zaproszenie Zarządu Stowarzyszania Aglomeracji Konińskiej do Konina na spotkanie z samorządowcami przyjechał Robert Gajda – Zastępca Prezesa Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej.
Spotkanie otworzyli wspólnie Piotr Korytkowski, Prezes Zarządu Stowarzyszenia Aglomeracja Konińska, Prezydent Miasta Konina oraz Katarzyna Fryza, Wiceprezes Zarządu i Starosta Koniński. – Dzięki takim spotkaniom możemy lepiej przygotować się na nadchodzące zmiany i dostosować nasze działania do potrzeb mieszkańców oraz samorządów – podkreślił Piotr Korytkowski – Naszym celem jest zapewnienie rzetelnych informacji i narzędzi, które pomogą nam skorzystać z dostępnych programów wsparcia – dodała Katarzyna Fryza.
Programy NFOŚiGW
Robert Gajda przedstawił możliwości finansowania z programów priorytetowych, które na 2025 rok ma zaplanowane Narodowy Fundusz. Programy skierowane są zarówno do osób indywidualnych (np. Czyste Powietrze, Mój Rower Elektryczny), ale i przedsiębiorców, i samorządów (np. Gospodarka wodno- ściekowa w aglomeracjach; Kogeneracja powiatowa; Ciepłownictwo powiatowe).
Największym zainteresowaniem uczestników spotkania i jednocześnie najwięcej pytań było o program Czyste Powietrze, który na nowych zasadach zostanie wznowiony 31 marca 2025 roku. Wśród planowanych zmian można się spodziewać wprowadzenie w całej Polsce operatów gminnych; obowiązek wypłaty zaliczki na konto beneficjenta, a nie wykonawcy, limity dotacji na poszczególne kategorie kosztów, dotacje dla rzeczywiście najuboższych, uzyskanie określonego standardu energetycznego w wyniku realizacji inwestycji, uproszczenie i przyspieszenie procesu otrzymania i wypłaty dotacji, więcej kontroli firm i beneficjentów, którzy będą przyłapani na nieuprawnionym działaniu.
Jak podkreślił Robert Gajda, reformy te są odpowiedzią na nadużycia, które pojawiały się w poprzednich edycjach programu. – Prace nad zmianami rozpoczęły się w połowie 2024 roku i obejmowały konsultacje z ponad 200 podmiotami – gminami, organizacjami pozarządowymi i mieszkańcami. Dziś zarząd Funduszu zatwierdził reformę i przekazał ją do dalszego procedowania na szczeblu rządowym – wyjaśnił.
Gminy jako operatorzy – obawy i pytania
Duże zainteresowanie wzbudziła rola gminy jako operatora programu oraz konsekwencje, jakie mogą wyniknąć z nieprawidłowości po stronie beneficjentów lub wykonawców. Uczestnicy pytali, czy operatorzy (czyli np. urzędnicy gminni, doradcy klimatyczni) będą musieli posiadać specjalistyczną wiedzę z zakresu budownictwa. – Zanim operator dokona kontroli, musi otrzymać świadectwo energetyczne, więc nie musi być specjalistą. Będzie się opierał na tym dokumencie. Dodatkowo operatorzy otrzymają narzędzia, które pomogą w weryfikacji, czy wszystkie wymagania zostały spełnione – uspokoił Gajda.
Dyrektywa EPBD i zmiany dla beneficjentów
Gorącą dyskusję wywołała także unijna dyrektywa EPBD, która od 2025 roku wprowadza między innymi brak możliwości udzielania dotacji na piece gazowe ze środków publicznych. – Program Czyste Powietrze jest programem ciągłym i w trakcie jego trwania Unia Europejska zmieniła zasady możliwości finansowania pieców na paliwa kopalniane, a takim jest gaz – tłumaczył Robert Gajda.
Co dalej?
Spotkanie w Koninie było kolejnym, jakie Stowarzyszenie Aglomeracja Konińska zorganizowało w zakresie współpracy i informacji z funduszami ochrony środowiska. – I już dziś mogę powiedzieć, że kolejne wydarzenia i spotkania będą dostosowane do wyzwań i potrzeb samorządów, doradców klimatycznych oraz mieszkańców z terenu Aglomeracji Konińskiej – powiedziała na koniec spotkania Emilia Wasielewska, Dyrektorka Biura Stowarzyszenia.
Zdjęcia: Mirosław Jurgielewicz
